Đức Thánh Cha gặp gỡ giới lao động tại Mexico

CIUDAD JUÁREZ. Trong cuộc gặp gỡ 3 ngàn người đại diện giới chủ xí nghiệp và công nhân, ĐTC Phanxicô kêu gọi kiến tạo cơ may làm việc cho người trẻ và quan tâm đến vấn đề luân lý đạo đức trong doanh nghiệp.

Cuộc gặp gỡ diễn ra lúc quá 11 giờ 30 ngày 17-2-2016 tại thành phố Ciudad Juárez, ở miền bắc Mêhicô, giáp giới với Hoa Kỳ. Thành phố này có hơn 1 triệu 220 ngàn dân cư, khét tiếng là một trong những thành phố nhiều bạo lực nhất thế giới, hơn cả Miami, New Orleans ở Mỹ và Caracas, thủ đô Venezuela.

 Tại đây, sau khi gặp các tù nhân tại trung tâm tái hội nhập xã hội số 3, gọi tắt là CeReSo 3, ngài gặp gỡ giới lao động tại trường huấn nghệ của bang Chihuahua.

Trường huấn nghệ này được gọi là ”Cologio de Bachilleres”, được thành lập năm 1973 như một trường cao đẳng với mục đích đáp ứng nhu cầu huấn luyện cho các học viên trước khi bước vào thế giới lao động, sản xuất và cung cấp các dịch vụ xã hội, cũng như chuẩn bị cho các học viên học cao hơn nữa. Sự thành công của sáng kiến này đưa đến việc thành lập các trường tương tự ở thành phố Chihuahua trong những năm từ 1982 đến 1984.

 Cuộc gặp gỡ giữa ĐTC và 3 ngàn đại diện giới lao động, gồm cả các chủ nhân lẫn công nhân viên, diễn ra tại hội trường thể thao của Học Viện.

 Diễn văn của ĐTC

 Lên tiếng sau lời chào mừng của Đức GM tổng giáo phận Ciudad Juárez và chứng từ của hai công nhân, ĐTC nhận xét rằng: ”Một trong những tai ương lớn nhất mà giới trẻ của anh chị em gặp phải là thiếu cơ may được học hành, được công ăn việc làm lâu dài và có lợi tức giúp họ thực hiện những dự phóng và điều này trong nhiều trường hợp gây ra tình trạng nghèo đói. Vì thế tình trạng nghèo đói này trở thành môi trường thuận lợi cho sự rơi vào cái vòng buôn bán ma túy và bạo lực… Không thể bỏ rơi hiện tại và tương lai của Mêhicô”.

”Đáng tiếc là thời đại chúng ta đang sống áp đặt tiêu chuẩn lợi lộc kinh tế như nguyên tắc điều hành các quan hệ giữa con người với nhau. Não trạng thịnh hành là làm sao đạt được nhiều lợi tức tối đa, với bất cứ giá nào và ngay lập tức. Không những não trạng ấy làm mất đi chiều kích luân lý đạo đức của các xí nghiệp, nhưng nó còn khiến người ta quên rằng sự đầu tư tốt đẹp nhất ta có thể thực hiện chính là đầu tư vào con người, vào cá nhân và các gia đình. Sự đầu tư tốt đẹp nhất là kiến tạo những cơ may. Não trạng thịnh hành đặt con người phải phục vụ cho tư bản, và trong nhiều trường hợp, nó tạo ra sự bóc lột các công nhân viên như những đồ vật người ta dùng rồi vất bỏ đi, ”vắt chanh bỏ vỏ” (Xc Laudato sí, 123). Thiên Chúa sẽ hỏi tội những kẻ tạo nên những người nô lệ ngày nay, và chúng ta phải làm tất cả những gì có thể để những tình trạng như vậy không xảy ra nữa. Làn sóng tư bản không thể xác định cuộc sống của con người”.

ĐTC nhắc đến những người, ”đứng trước những đề nghị của đạo lý xã hội Công Giáo, họ đặt vấn đề và nói: ”Những đạo lý này đòi chúng tôi phải trở thành những tổ chức từ thiện, hoặc chúng tôi phải biến các xí nghiệp thành những cơ quan từ thiện.”! Thật ra, chủ trương duy nhất mà Đạo lý xã hội Công Giáo muốn, đó là lưu ý về sự toàn vẹn của con người và các cơ cấu xã hội. Mỗi khi sự toàn vẹn này, vì nhiều lý do, bị đe dọa, hoặc bị biến thành một sản phẩm tiêu thụ, thì Đạo lý xã hội của Hội Thánh sẽ là một tiếng nói ngôn sứ giúp tất cả mọi người đừng lạc mất trong biển tham vọng đầy cám dỗ. Mỗi khi sự toàn vẹn của con người bị chà đạp, thì toàn thể xã hội, một cách nào đó, cũng bắt đầu suy thoái. Đạo lý này không nhắm chống lại ai, nhưng có lợi cho tất cả mọi người. Mỗi lãnh vực có nghĩa vụ phải quan tâm đến thiện ích của tất cả mọi người; tất cả chúng ta đều ở trên cùng một con tàu. Tất cả chúng ta phải chiến đấu làm sao để lao công là một phương thế nhân bản hóa và xây dựng tương lai, trở thành một không gian để kiến tạo xã hội và đời sống dân sự. Thái độ này không những tạo nên một sự cải tiến ngay, nhưng về lâu về dài còn biến thành một nền văn hóa có khả năng thăng tiến những môi trường xứng đáng cho tất cả mọi người. Nền văn hóa này, thường này sinh từ sự căng thẳng, đang tạo nên một lối quan hệ mới, một kiểu thức mới của quốc gia”.

Cũng trong bài nói chuyện với giới lao động, ĐTC đặt câu hỏi với giới chủ nhân xí nghiệp và các công nhân viên: ”Chúng ta muốn để lại cho con cháu thế giới nào? Đây là một câu hỏi luôn là điều tốt đẹp khi nghĩ tới: tôi muốn để lại cho con cháu tôi điều gì? Mêhicô muốn để lại điều gì cho các con cháu của mình? Phải chăng Mêhicô muốn để lại một kỷ niệm về sự bóc lột, về đồng lương không xứng đáng, về những sự xách nhiễu tại nơi làm việc? Hoặc muốn để lại một nền văn hóa nhớ đến công ăn việc làm xứng đáng, một mái nhà khang trang và đất đai để canh tác? Chúng ta muốn những người sinh sau chúng ta được thấy một nền văn hóa nào? Chúng sẽ hô hấp bầu không khí thế nào? Một thứ không khí ô nhiễm vì tham nhũng, bạo lực, bất an, nghi kỵ, hoặc một không khí có khả năng tạo nên sự đổi mới và thay đổi?”

Cuộc gặp gỡ dài một tiếng đồng hồ. Sau khi giã từ mọi người, ĐTC đã về đại chủng viện giáo phận Ciudad Juárez để dùng bữa trưa cùng với đoàn tùy tùng và nghỉ ngơi.

 G. Trần Đức Anh OP – Vatican Radio

300 ngàn tín hữu dự thánh lễ với Đức Thánh Cha tại Ecatepec

MEXICO. Sáng chúa nhật 14-2-2016, ĐTC Phanxicô đã cử hành thánh lễ tại thành phố Ecatepec trước sự tham dự của 300 ngàn tín hữu.

Ecatepec, cách thành phố Mexico 30 cây số về hướng bắc, có hơn 1 triệu 700 ngàn dân cư, trong đó có rất nhiều người hằng ngày về thủ đô làm việc. Nơi đây cũng khét tiếng vì nạn săn các phụ nữ để đưa vào kỹ nghệ mại dâm và săn các nam thanh thiếu niên để xung vào các băng đảng ma túy. Ecapetec bị coi là nơi ”vô luật pháp, với các tổ chức tội phạm, nạn ô nhiễm cao độ và nghèo đói trầm trọng, nơi bị coi là nguy hiểm nhất cho phụ nữ và dân chúng nói chung với nạn giết người, bắt cóc và buôn người.

ĐTC đã đáp trực thăng tới bãi đậu của trung tâm nghiên cứu cao đẳng Ecatepec, và tiến về khu vực hành lễ. Dọc đường suốt 9 cây số hàng ngàn người đứng hai bên đã dành cho ngài cuộc tiếp đón hết sức nồng nhiệt. Gần tới địa điểm hành lễ, đoàn xe của ĐTC tiến trên bức thảm hoa thật đẹp trên đường đi.   ĐTC đã cử hành thánh lễ chúa nhật thứ I mùa chay lúc 11 giờ rưỡi phút trước sự tham dự của 300 ngàn tín hữu, trong đó có nhiều giáo dân dấn thân trong Giáo Hội và nhiều gia đình.

Trong số các tu sĩ dự lễ cũng có chị Angelica Garcia Barela, và chị em thuộc dòng Nữ tỳ Thừa Sai Lời Chúa. Các chị đến đây từ hôm trước và ngủ lại tại địa điểm hành lễ để canh giữ các bánh lễ sẽ được thánh hiến và chị cũng giúp phân phát Mình Thánh Chúa cho những tín hữu ở xa lễ đài. Sứ vụ chính của các chị ở Ecatepec là đi từng nhà, chia sẻ Lời Chúa với các gia đình. Chị biết cách loan báo Tin Mừng và nói rằng ”ĐTC Phanxicô là mẫu gương tuyệt hảo về việc loan báo Tin Mừng bằng sự hiện diện”. Chị cũng nói với phái viên hãng tin Công Giáo Hoa Kỳ: ”ĐTC đến đây để chứng tỏ đức tin và để thay đổi tâm hồn. Niềm tin của ĐTC, lòng nhiệt thành và niềm vui của ngài không phải là điều thoáng qua, nhưng lây sang người khác và có thể thay đổi nhiều điều”.

Đồng tế với ĐTC có hàng trăm GM và LM trong lễ phục màu tím. Lễ đài vĩ đại có mái che cầu vồng, được trang trí với những hình vẽ theo văn hóa của thổ dân Aztec -- hoa và chim, được làm bằng các bông hoa và cánh hoa.

Bài giảng của ĐTC

Trong bài giảng, ĐTC nói đến ý nghĩa mùa chay và dựa vào bài Tin Mừng ngài nhắn nhủ các tín hữu hãy vượt thắng 3 thứ cám dỗ, như Chúa Giêsu đã chiến thắng trong trình thuật Phúc Âm. Ngài nhận xét rằng trong mỗi người chúng ta có tiềm ẩn giấc mơ về Thiên Chúa mà chúng ta cử hành trong mỗi lễ Phục Sinh, mỗi Thánh Lễ, chúng ta tái cử hành: chúng ta là con cái Thiên Chúa. Đó là giấc mơ mà bao nhiêu anh chị em chúng ta đã sống qua dòng lịch sử. Giấc mơ được máu bao nhiêu vị tử đạo xưa và nay làm chứng. ĐTC cảnh giác rằng:

”Mùa chay, mùa hoán cải, vì hằng ngày ta cảm nghiệm trong cuộc sống sự kiện giấc mơ ấy luôn bị cha kẻ dối trá đe dọa, hắn muốn chia rẽ chúng ta, tạo nên một xã hội chia cách và xung đột. Một xã hội của một thiểu số và cho một thiểu số. Bao nhiêu lần chúng ta cảm nghiệm trong thân xác chúng ta, hoặc trong gia đình chúng ta, trong gia đình bạn hữu và những người láng giềng của chúng ta, sự đau khổ phát sinh từ sự cảm thấy phẩm giá của tất cả mọi người không được tôn trọng. Bao nhiêu lần chúng ta đã phải khóc và hối hận vì chúng ta không nhận thấy phẩm giá ấy không được tôn trọng nơi người khác. Tôi phải đau lòng mà nói rằng bao nhiêu lần chúng ta mù quáng và dửng dưng trước sự thiếu nhìn nhận phẩm giá của mình và của tha nhân.

”Mùa chay là mùa điều chỉnh lại các giác quan, mở mắt trước bao nhiêu bất công làm thương tổn trực tiếp giấc mơ và dự án của Thiên Chúa. Mùa chay là mùa vạch trần 3 hình thức cám dỗ lớn phá v[u, chia cắt hình ảnh mà Thiên Chúa muốn hình thành. 3 cám dỗ của Chúa Kitô.. 3 cám dỗ của Kitô hữu chúng tìm cách làm hư hỏng chân lý mà chúng ta được mời gọi đón nhận và sống. 3 cám dỗ tìm cách hạ giá chúng ta.

1. Trước tiên là sự giàu sang, chiếm hữu của cải được ban cho tất cả mọi người, chỉ sử dụng chúng cho tôi hoặc cho những người thân của tôi. Đó là sự kiếm cơm bánh cho mình bằng mồ hôi của người khác, hoặc thậm chí bằng sự sống của người khác. Sự giàu sang ấy là bánh có mùi đau đớn, cay đắng, khổ đau. Trong một gia đình hoặc trong một xã hội hư hỏng đó là bánh mà người ta kiếm để cho con cái mình được ăn.

2. Cám dỗ thứ hai là sự háo danh. Sự tìm kiếm uy tín dựa trên sự liên tục hạ giá những người ”không là ai cả”. Sự miệt mài tìm kiếm vô độ 5 phút vinh quang không nể nang thanh danh của người khác. ”kiếm củi từ cây đã đổ”, mở đường cho cám dỗ thứ ba:

3. Đó là sự kiêu ngạo, tức là đặt mình cao hơn mọi người khác, nghĩ rằng ”mình không chia sẻ cùng cuộc sống như những người thường khác” và hằng ngày cầu nguyện ”Cám ơn Chúa vì đã không để con giống như những người kia!”.

Trên đây là 3 cám dỗ mà Kitô hữu gặp phải hằng ngày, 3 cám dỗ tìm cách hạ giá, phá hủy và tước bỏ niềm vui và sự tươi mát của Tin Mừng. Chúng ta khép mình trong một cái vòng hủy hoại và tội lỗi.

ĐTC mời gọi các tín hữu hãy tự hỏi xem mình ý thức về những cám dỗ ấy tới mức độ nào trong con người chúng ta? Tới mức độ nào chúng ta quen với lối sống nghĩ rằng trong sự giàu sang, háo danh và kiêu ngoại có nguồn mạch và sức mạnh của cuộc sống?

Và ĐTC kết luận rằng: ”Chúng ta đã chọn Chúa Giêsu chứ không chọn ma quỉ; chúng ta muốn theo vết Chúa, nhưng chúng ta biết rằng đó không phải là điều dễ dàng. Chúng ta biết thế nào là bị tiền bạc, danh tiếng và quyền hành cám dỗ. Vì thế Giáo Hội cho chúng ta thời điểm này, mời gọi chúng ta hoán cải với một niềm xác tín duy nhất chắc chắn này: Chính Chúa đang chờ đợi chúng ta và muốn chữa lành con tim chúng ta khỏi tất cả những gì làm băng hoại nó. Đó chính là Thiên Chúa với danh hiệu là ”lòng thương xót”. Danh Chúa chính là sự giàu sang, là danh tiếng và quyền bính của chúng ta”.

Kinh Truyền Tin

Cuối thánh lễ, như mọi trưa Chúa Nhật, ĐTC đã chủ sự buổi đọc kinh Truyền Tin, và trong bài huấn dụ ngắn, ngài dựa vào bài đọc thứ I trích từ sách Đệ nhị luật (26,5-11) để mời gọi các tín hữu hãy nhớ lại và dâng lời cảm tạ Chúa vì bao nhiêu hồng ân Chúa đã ban từ trước đến nay cho chúng ta. Ngài nói:

”Tôi cũng muốn hiệp với anh chị em trong ký ức cảm tạ này. Nhớ lại một cách sinh động sự đi qua của Thiên Chúa trong cuộc đời chúng ta…   ”Tôi muốn tái mời gọi anh chị em ngày hôm nay hãy đi hàng đầu, hãy năng nổ trong mọi sáng kiến có thể biến lãnh thổ Mexico được chúc phúc này thành một miền đất thuận lợi, đầy cơ may, thành nơi mà không cần xuất cư để có thể mơ ước, không cần bị bóc lột để được làm việc, không cần làm cho tuyệt vọng và nghèo đói của nhiều người thành cơ hội cho một thiểu số. Một miền đất nơi mà những ngư[ơi nam nữ, thanh niên và trẻ em không phải khóc lóc, và không bị tiêu diệt trong tay những kẻ buôn sự chết chóc”.

”Đất nước này có hương vị của Đức Mẹ Guadalupe, Đấng luôn đi trước chúng ta trong tình yêu thương; chúng ta hãy thưa với Mẹ:

Lạy Đức Trinh Nữ Thánh, ”xin giúp chúng con rạng ngời trong chứng tá về tình hiệp thông, phục vụ, lòng tin nhiệt thành và quảng đại, công lý và tình thương đối với người nghèo, để niềm vui Phúc Âm đi tới tận bờ cỡi trái đất và không khu vực ngoại ô nào bị thiếu ánh sáng” (Evangelii gaudium, 288).

Lời chào của Đức Giám Mục sở tại

Trước khi ĐTC ban phép lành kết thúc, Đức Cha Oscar Dominguez Couttolenc, GM giáo phận Ecatepec sở tại, đã đại diện mọi người chào mừng và cám ơn ĐTC. Ngài cũng nói rằng: ”Cũng như nhiều nơi khác, chúng con cảm nghiệm ở đây nghèo đói và bạo lực, sống trong thân xác mình đau khổ của những nạn nhân của nạn tham những, đói nghèo, và mọi thứ biểu hiện khác của sự ác, dẫn tới sự suy sụp căn nhà chung của chúng ta.. Đối lại tình trạng đó, các tín hữu ở Ecatepec này cầu nguyện, suy tư, hoạt động, cố gắng sống linh đạo hiệp thông, một tinh thần liên đới, càng được củng cố nhờ cuộc viếng thăm này của ĐTC”.

Sau thánh lễ vào lúc 2 giờ, ĐTC đã đến Đại chủng viện giáo phận Morelia, một giáo phận có 600 ngàn tín hữu Công Giáo, để dùng bữa trưa cùng với đoàn tùy tùng. Ngài cũng ghi lại một lời huấn dụ cho các chủng sinh trong đó ngài nhắn nhủ các thày đừng trở thành ”giáo sĩ Nhà Nước”: Tất cả những người ở trong chủng viện này đang chuẩn bị làm linh mục, cần luôn luôn nghĩ đến Chúa Giêsu Kitô và Mẹ chí thánh của Người. Ước gì họ được huấn luyện để trở thành các mục tử của dân trung thành với Thiên Chúa chứ không phải là những giáo sĩ nhà nước”.

G. Trần Đức Anh OP -- Vatican Radio

ĐTC gặp các Giám Mục Mexico và dâng thánh lễ tại Đền thánh Đức Bà Guadalupe

Tường thuật buổi gặp gỡ các Giám Mục Mexico và thánh lễ ĐTC cử hành tại Vương cung thánh đường Guadalupe

Như chúng tôi dã tưởng thuật các sinh hoạt ngày đầu tiên của ĐTC tại Mexico đã là cuộc gặp gỡ các giới chức chính quyền, xã hội dân sự và ngoại giao đoàn tại Dinh Quốc Gia trong thủ đô Mexico.

Lúc 6 giờ rưỡi chiều thứ bẩy ĐTC đã đến nhà thờ chính toà Đức Mẹ hồn xác lên trời để gặp gỡ các Giám Mục Mexico. Ngài đã được các giới chức chính quyền thủ đô tiếp đón và trao chià khoá thành phố tại quảng trường Zócalo, xây trên các dấu tích trung tâm chính trị tôn giáo của thủ đô Tenochtitlan của thổ dân Aztechi xưa kia. Quảng trường có thể chứa được 80 ngàn người.

Nhà thờ chính toà Đức Mẹ hồn xác lên trời được xây trên nơi xưa kia có một đền thờ kính thần Xipe. Đền thờ hiện nay được khởi công xây năm 1657 nhưng đã chỉ hoàn thành năm 1813. Mặt tiền đền thờ có các bức khắc đá cẩm thạch trắng, chính giữa là cảnh Đức Mẹ hồn xác lên trời, bên trái là cảnh Chúa trao chià khóa Thiên đàng cho thánh Phêrô, bên phải là con tầu Giáo Hội. Bên trên đồng hồ có ba bức tượng diễn tả ba nhân đức đối thần: đức tin đức cậy và đức mến. Bên trong nhà thờ có 5 gian dọc và 16 bàn thờ cạnh. Vòm nhà thờ vẽ cảnh Đức Mẹ hồn xác lên trời.

Có cuộc sống trông sáng và biết có cái nhìn của Mẹ Maria

Ngỏ lời với các Giám Mục ĐTC đã đề cao việc sùng kính Đức Mẹ Guadalupe như linh hồn của dân nước Mexico. Đức Trinh Nữ “Da ngăm” dậy chúng ta rằng sức mạnh duy nhất có khả năng chinh phục trái tim con người là sự hiền dịu của Thiên  Chúa. Điều gây thích thú và lôi cuốn, điều khuất phục và chiến thắng, điều mở ra và tháo các xích xiềng không phải là sức mạnh của các dụng cụ hay sự cứng rắn của luật lệ, nhưng là sự yếu đuối toàn năng của tình yêu thiên chúa, là sức mạnh của tình yêu của Thiên Chúa, là sức mạnh không thể cưỡng lại được của sự dịu hiền và lời hứa không trở lại đàng sau của lòng thương xót Ngài. Trong lịch sử dài và đau đớn của dân nước Mexico, với biết bao máu đã đổ ra, với biết bao bạo lực, tôi mời gọi anh em khởi hành từ cung lòng của đức tin kitô có khả năng hoà giải qúa khứ với tương lai. Anh em hãy cúi xuống, với sự tế nhị và lòng kính trọng, trên linh hồn sâu thăm của dân chúng, hãy chú ý đi xuống và đọc ra gương mặt mầu nhiệm của họ. Cần phải có một cái nhìn có khả năng phản ánh sự dịu hiền của Thiên Chúa. ĐTC khích lệ các giám mục như sau:

Anh em hãy là các Giám Mục có cái nhìn trong sáng, có linh hồn trong suốt, có gương mặt rạng ngời. Đừng sợ hãi sự trong sáng. Giáo Hội không cần bóng tối để làm việc. Anh em hãy canh thức để các cái nhìn của anh em không bị che phủ bởi các bóng tối của sương mù của tinh thần thế gian; đừng để cho mình bị hư thối bởi chủ thuyết duy vật tầm thường, cũng như bởi các ảo tưởng quyến rũ của các thoả hiệp ngầm; đừng tin tưởng nơi “các ngựa xe” của các pharaô thời đại ngày nay, bởi vì sức mạnh của chúng ta là “cột lửa” chẻ đôi nước biển, mà không gây ồn ào… Anh em đừng mất thời giờ và năng lực trong những chuyện phụ thuộc, các bép xép và các mưu mô, trong những dự tính nghề nghiệp tiến thân, trong các chương trình bá chủ, trong các câu lạc bộ khô cằn của các lợi lộc hay các phe nhóm. Đừng để cho mình bị chặn đứng bởi cac lẩm bẩm hay nói xấu. Anh em hãy săn sóc các linh mục, người trẻ,  hãy gần gũi với các vùng ngoại biên và các vùng đất buồn thương của các thành phố, lôi cuốn các cộng đoàn giáo xứ, trường học, cơ cấu cộng đoàn, cộng đoàn chính trị, các cơ cấu an ninh.

Tiếp tục bài nói chuyện với các Giám Mục ĐTC khích lệ các vị biết đánh giá qúa khứ, tái khám phá ra sự khôn ngoan, và kiên trì khiêm tốn với các nguời cha đức tin của quê hương đã biết hướng dẫn các thế hệ tiếp theo trong việc học hiểu mầu nhiệm của Thiên Chúa, bằng cách học và dậy đối thoại với Thiên Chúa. Đặc biệt cần có một cái nhìn hết sức tế nhị đối với các thổ dân và các nền văn hóa hấp dẫn của họ, cũng như thừa nhận phần đóng góp phong phú của họ để chấp nhận căn tính tạo thành một quốc gia duy nhất. Anh em đừng mệt mỏi nhắc nhở cho dân chúng biết các gốc rễ cố cựu mạnh mẽ  cho phép một tổng hợp kitô của sự hiệp thông nhân bản, văn hóa và tinh thần đã được tôi luyện trên mảnh đất này.

ĐTC cũng kêu gọi các Giám Mục đừng rơi vào sự tê liệt cống hiến các câu trả lời cũ cho các vấn nạn mới. Qúa khứ của anh em là một cái giếng phong phú cần đào sâu, vì nó có thể gợi hứng cho hiện tại và soi sáng cho tương lai. Ngoài ra cần  đào sâu đức tin và đánh giá cao lòng đạo đức bình dân và rao truyền Tin Mừng. Thắng vượt cám dỗ xa cách và duy giáo sĩ, lạnh lùng và thờ ơ, hay thái độ chiến thắng và tự quy chiếu về mình. Anh em hãy chú ý tới từng người tìm kiếm Thiên  Chúa. Chú ý tới các linh mục, đừng để cho họ cô đơn, bị bỏ rơi và làm mồi cho tinh thần thế gian. Hãy biết đọc hiểu các khổ đau và khám phá ra các nhu cầu đích thật của con người. Cần sống sự thân tình trong con tim Thiên Chúa. Đức Bà Guadalupe chỉ xin một căn “nhà nhỏ thánh” thôi. Ước chi những người tụ tập nhau trong nhà thờ của chúng ta cảm thấy được thoải mái. Đức Bà Guadalupe hiệp nhất người dân Mêhicô. Chỉ khi nhìn lên Mẹ Mexico mới có được một cái nhìn toàn vẹn về chính mình. ĐTC cũng khích lệ các Giám Mục hiểu rằng sứ mệnh của Giáo Hội đòi hỏi cái nhìn ôm trọn tất cả. Và chỉ có thể làm được điều này trong sự hiệp thông và việc duy trì sự hiệp nhất giữa các giám mục, giữa các giám mục và các linh mục và toàn dân. Ngài cũng xin các giám mục nghĩ tới vấn đề của người di cư và củng cố sự hiệp thông với các giám mục Hoa Kỳ.

Sau khi gặp gỡ các Giám Mục Mexico  và dùng bữa trưa tại Toà Sứ Thần, vào lúc 4 giờ chiều ĐTC đã đi xe đến vương cung thánh đường Đức Bà Guadalupe cách đó 16 cây số để chủ sự thánh lễ.

Đây là Đền Thánh chính của Mexico và là Trung Tâm Thánh Mẫu lớn nhất thế giới hàng năm có tới 20 triệu tín hữu và du  khách hành hương kính viếng. Đền thánh được xây trên nơi Đức Mẹ đã hiện ra 5 lần với thổ dân Juan Diego, trong các ngày từ mùng 9 tới 12 tháng 12 năm 1531. Cùng với người bác là Juan Bernardino Juan Diego là một trong những thổ dân đầu tiên theo Kitô giáo năm 1525. Tên gọi Guadalupe phát xuất từ việc đọc sai từ “Coatlaxopeuh” trong tiếng thổ dân có nghĩa là “Người nữ chiến thắng con rắn”. Đức Mẹ Guadalupe đã được tuyên bố là Bổn Mạng nước Mexico năm 1737, Bổn Mạng và Hoàng Hậu châu Mỹ năm 1910 và của Philippines năm 1935. Vì thế trước đền thờ có treo 24 cờ của các nước châu Mỹ và của Philippines.

Vương cung thánh đường cũ đưọc xây năm 1709, nhưng bị hư hại nhiều sau nhiều vụ động đất. Do đó ngay từ thập niên 1940 HĐGM Mexico đã quyết định xây đền thờ mới. Lễ đặt viên đá đầu tiên được cử hành ngày 12 tháng 12 năm 1974. Vì nền đất bên dưới yếu nên các cột trụ có đường kính rộng tới 102 mét, sâu 32 mét. Có 344 cột trụ khác chống đỡ đền thờ nặng 50 tấn. Nhìn từ bên ngoài, vương cung thánh đường giống một chiếc lều hình tròn dựng trong sa mạc, như Lều Hội Ngộ mà Giavê Thiên Chúa đã truyền cho ông Môshê dựng lên dưới chân núi Sinai xưa kia. Mái đền thờ được lợp bằng 8,000 mét vuông đồng mầu xanh nước biển, là mầu áo của Đức Mẹ. Trên đỉnh đền thờ có thánh giá và một đế hình chữ M là chữ đầu tên của Mẹ Maria và cũng là chữ đầu tên nước Mexico. Bên trong mái đền thánh được lợp bằng 6,000 mét vuông gỗ thông được biến chế chống lửa do nước Canada dâng tặng. Từ trên trần treo lủng lẳng 164 ngọn đèn bát giác, 7 trong số đó có gắn các loa phóng thanh và ống kính truyền hình. Nền đền thờ được lát bằng 8,000 mét vuông đá cẩm thạch Mexico. Cột trụ chính giữa đền thờ bọc gỗ trắc bá, được trang hoàng với các lá bằng vàng có hình Đức Bà Guadalupe. Đế hình có thể quay tròn cho phép tín hữu đứng ở đâu trong đền thờ cũng có thể trông thấy Đức Mẹ, kể cả trong nhà nguyện phòng thánh sau bàn thờ chính. Để giúp làn sóng tín hữu tuốn tới đây mỗi ngày rất đông có 4 cầu thang lưu động giúp mọi người có thể chiêm ngắm cách hình Đức Mẹ 6 mét. Vương cung thánh đường có thể chứa được 12,000 tín hữu, và quảng trường phía trước có chỗ cho 30,000 người. Đền thánh Đức Bà Guadalupe cũng bao gồm một viện bảo tàng, nhà nguyện “Pocito” thuộc thế kỷ XVIII, nhà thờ và dòng Capucino, nhà nguyện “Hoa hồng” thuộc thế kỷ XVI, đài tưởng niệm “Cánh buồm của các thuỷ thủ”, nghĩa trang của thổ dân Teyepac. Và cũng có một hầm đậu xe có chỗ cho 1,850 chiếc xe.

Trong đền thánh có hình phép lạ Đức Mẹ được vẽ trên một áo choàng làm bằng sợi cây xương rồng Maguey, bình thường không kéo dài hơn 20 năm. Hình Đức Mẹ cao 1,45 mét và được vẽ với các mầu rất sống động, với nhiều biểu tượng ý nghĩa. Mẹ Maria xem ra được biến đổi bởi mặt trời, Mẹ đang mang thai và từ cung lòng Mẹ phát ra ánh sáng và các ngọn lửa. Đó là Mẹ của Hài Nhi Mặt Trời. Các nét trên gương mặt của Đức Mẹ không phải là của phụ nữ Tây Ban Nha, cũng không phải của các thổ dân, nhưng là người lai giống. Chân Mẹ đạp mặt trăng, chân trái hơi nhún xuống, ám chỉ bước đường hành hương và điệu vũ trong lễ hội của các nền văn hóa tiền Colombiano. Áo choàng của Đức Mẹ mầu hồng với các hoa lạ gắn bên trên, trong đó có thể nhận ra một bông hoa nhỏ bốn cánh trên bụng của Mẹ. Nó có ý nghĩa  rất lớn, vì trong các nền văn hóa thổ dân nó biểu tượng cho sự hiện diện của Thiên Chúa, là nguồn sự sống. Bên trên áo choàng ở trên cổ có một hình thập giá. Trong các nền văn hóa thổ dân mesoamericano, nó mang cùng ý nghĩa như bông hoa bốn cánh: diễn tả sự tràn đầy và bất tử. Đối với kitô hữu đó là dấu chỉ của ơn cứu rỗi. Áo choàng mầu xanh da trời đầy sao là mầu của ngọc và ngọc lam, biểu tượng cho vương quyền và sự đồng trinh. Các chòm sao là bản đồ bầu trời mùa đông năm 1531, khi Đức Mẹ hiện ra. Hình Đức Mẹ được cất giữ trong một nhà nguyện  nhỏ có trước, sau đó được lưu giữ trong nhiều nhà thờ khác nhau. Năm 1895 hình được ĐGH Leo XIII đội triều thiên và được rước vào Vương cung thánh đường mới ngày 12 tháng 10 năm 1976 với sự hiện diện của phái đoàn các nước Mỹ châu, Philippines, Tây Ban Nha, Nhật Bản và Italia.

Chính tại đây thánh Gioan Phaolô II đã đồng tế thánh lễ với các Giám Mục trong dịp khai mạc hội nghị lần thứ ba của Liên Hội Đồng Giám Mục châu Mỹ Latinh ngày 27 tháng giêng năm 1979; tiếp đến là trong lễ phong chân phước cho ông Juan Diego, ba vị tử đạo thổ dân Tlaxcala là Cristobal, Juan và Antonio và linh mục José Maria de Yermo y Parres ngày mùng 6 tháng 5 năm 1990; và trong thánh lễ tôn phong hiển thánh cho chân phước Juan Diego ngày 31 tháng 7 năm 2002.

Lúc 16 giờ 45 xe chở ĐTC tới Vương cung thánh đường cũ. ĐTC vào phòng thánh và được các Kinh Sĩ tiếp đón. Thánh lễ kính Đức Bà Guadalupe được cử hành bằng tiếng Tây Ban Nha. Trưóc đó hàng chục ngàn tín hữu thổ dân đã mặc sắc phục truyền thống nhiều mầu sặc sỡ tay cầm tượng hay hình Đức Mẹ Guadalupe đi rước về Đền thánh để tham dự thánh lễ với ĐTC.

Tất cả mọi người đểu cần thiết trong việc xây dựng cộng đoàn Giáo Hội và xã hội

Giảng trong thánh lễ ĐTC đã quảng diễn ý nghĩa bài Phúc Âm kể lại biến cố Đức Mẹ thăm viếng bà Elizabeth. Cuộc gặp gỡ với thiên thần đã khiến cho Mẹ Maria trở thành người nữ của hai tiếng “xin vâng”, xin vâng tận hiến cho Thiên Chúa và các anh chị em khác. Nó khiến cho mẹ di chuyển để cho đi điều tuyệt hảo của mình và đến gặp gỡ tha nhân. Đức Maria, người phụ nữ của tiếng xin vâng, cũng đã muốn viếng thăm người dân vùng đất này của Mỹ châu trong con người của thổ dân Juan Diego. Cũng như xưa Mẹ đã bước đi trên các nẻo đường của vùng Giuđêa và Galilêa Mẹ cũng đã đến Tepeyac với các y phục và tiếng nói của nó để phục vụ quốc gia lớn lao này. Như Mẹ đã đồng hành với việc mang thai của bà Elizabeth Mẹ cũng đã đồng hành với việc thai nghén của đất nước Mexico được chúc phúc này.

Cũng như Mẹ đã đến với thổ dân Juan Diego Mẹ đến với tất cả chúng ta đặc biệt những người cảm thấy mình không có giá trị gì. Trong buổi sáng tháng 12 năm 1531 xa xôi ấy Thiên Chúa đã đánh thức niềm hy vọng của những người bé nhỏ nhất, đau khổ nhất, những người tỵ nạn, bị gạt bỏ ngoài lề và cảm thấy mình không có một chỗ xứng đáng trên các vùng đất này. Buổi sáng hôm đó Thiên Chúa tới gần con tim của biết bao nhiêu bà mẹ, người cha, ông bà nội ngoại, đã thấy con cháu mình phải chết, bị mất tích hay bị nạn tội phạm giật thoát khỏi tay họ. Buổi sáng hôm đó lần đầu tiên trong đời, chú bé Juan Diego sống niềm hy vọng lòng thương xót của Thiên Chúa và hiểu nó có nghĩa là gì. Nhiều lần cậu xin Đức Mẹ chọn những người khác làm sứ giả của Mẹ, cậu thấy mình không phải là người thích hợp, vì vô học thức, nghèo hèn, nhưng Đức Mẹ cương quyết nói không. Và ĐTC rút tiả ra kết luận sau đây:

Trong việc xây dựng đền thánh khác, đền thánh của cuộc sống, đền thánh của các cộng đoàn, xã hội, văn hóa của chúng ta, không ai có thể bị bỏ ra ngoài cả. Chúng ta tất cả đều cần thiết, nhất là những người thường không đáng kể vì không ở trên độ cao của các tình huống, hay không đem lại tư bản cần thiết cho việc xây dựng các cộng đoàn đó.  Đền thánh của Thiên Chúa là cuộc sống của tất cả các con cái Ngài, trong tất cả mọi điều kiện, đặc biệt của người trẻ… Đền thánh của Thiên Chúa là các gia đình của chúng ta, cần có cái tối thiểu để có thể giáo dục và nâng đỡ con cái. Đền thánh của Thiên Chúa là gương mặt của biết bao người chúng ta gặp trên đường đời. ĐTC đã mời gọi mọi người nhìn lên Mẹ để nghe lại lời Mẹ nói với cậu bé Juan Diego: “Mẹ không phải là mẹ của con sao? Mẹ không ở đây sao?” Đừng để mình bị các khổ đau, buồn sầu chiến thắng. Hãy là các sứ giả của Mẹ. hãy là những người được Mẹ sai đi xây dựng các đền thánh mới, đồng hành với biết bao cuộc sống, lau khô bao nước mắt. Chỉ cần bước đi trên các con đường trong khu phố, cộng đoàn và giáo xứ của con như là sứ giả của Mẹ. Hãy là sứ giả của Mẹ bằng cách cho người đói khát ăn uống, dành một chỗ cho người nghèo, mặc cho người trần truồng, viếng thăm người đau yếu, cứu giúp kẻ tù tội, tha thứ cho kẻ xúc phạm tới con, an ủi kẻ buồn phiền, và kiên nhẫn với tha nhân, nhất là khẩn nài và cầu xin Thiên Chúa của con.

Sau thánh lễ ĐTC đã kính viếng nơi cất giữ hình Đức Mẹ Guadalupe. Tiếp đến ngài ký tên vào Sổ Vàng lưu niệm và gặp các kinh sĩ cũng như các nhân viên phục vụ tại đền thánh Đức Mẹ và các trẻ em giúp lễ. Lúc 7 giờ rưỡi chiều ngài lên xe trở về Toá Sứ Thần để dung bữa tối và nghỉ đêm.

Chúa Nhật 14-2 ĐTC sẽ tới thăm gíáo phận Ecatepec, cách thủ đô Mexico 28 cây số để chủ sự thánh lễ cho tín hữu, rồi  thăm nhà thương nhi đồng Federico Gómez trong thư đô Mexico. 

Linh Tiến Khải -- Vatican Radio