Đức Thánh Cha đề cao phụng vụ như trường dạy cầu nguyện

VATICAN. Trong buổi tiếp kiến chung 20 ngàn tín hữu hành hương sáng thứ tư, 26 tháng 9-2012, ĐTC Biển Đức 16 đề cao phụng vụ như trường dạy cầu nguyện và gặp gỡ Thiên Chúa.

Đây là buổi tiếp kiến đầu tiên tại Quảng trường thánh Phêrô từ đầu mùa hè đến nay. Trong bài huấn dụ, ĐTC đã diễn giải về đề tài ”Phụng vụ, trường dạy cầu nguyện: chính Chúa dạy chúng ta cầu nguyện”. Ngài nói:

”Trong những tháng qua, chúng ta đã thực hiện một hành trình dưới ánh sáng Lời Chúa, để học cầu nguyện ngày càng chân thực hơn, bằng cách nhìn đến một số nhân vật chính của Cựu Ước, các thánh Vịnh, các thư thánh Phaolô và Sách Khải Huyền, nhưng nhất là nhìn kinh nghiệm có một không hai và cơ bản của Chúa Giêsu, trong tương quan của Người với Chúa Cha trên trời. Thực vậy, chỉ trong Chúa Kitô, con người mới có thể kết hiệp với Thiên Chúa một cách sâu xa và thân mật như một người con đối với người cha yêu thương, chỉ trong Chúa Kitô chúng ta mới có thể ngỏ lời với Thiên Chúa trong tất cả sự chân thực, gọi Ngài một cách thân mật là là ”Abbà! Ba ơi!”. Cũng như các Tông Đồ, chúng ta đã lập lại trong những tuần qua và hôm nay chúng ta còn thưa với Chúa Giêsu: ”Lạy Chúa, xin dạy chúng con cầu nguyện” (Lc 11,1).

Ngoài ra, để học cách sống quan hệ bản thân với Thiên Chúa một cách khẩn trương hơn, chúng ta đã học cách cầu khẩn Chúa Thánh Linh, là hồng ân đầu tiên mà Chúa Phục Sinh ban cho các tín hữu, vì chính Người ”đến nâng đỡ sự yếu đuối của chúng ta: chúng ta không biết cầu nguyện thế nào cho thích hợp” như thánh Phaolô đã nói (Rm 8,26) và chúng ta biết thánh nhân có lý.

Nhưng đến đây, sau một loạt dài các bài giáo lý về việc cầu nguyện trong Kinh Thánh, chúng ta có thể tự hỏi: Làm sao tôi có thể để cho Chúa Thánh Linh huấn luyện và có thể bước vào không khí quyển của Thiên Chúa, cầu nguyện với Thiên Chúa? Đâu là trường học trong đó Người dạy tôi cầu nguyện và đến trợ giúp sự khó khăn vất vả của tôi trong việc ngỏ lời với Thiên Chúa một cách đúng đắn? Trường đầu tiên để học cầu nguyện chúng ta đã trải qua trong những tuần này chính là Lời Chúa, là Kinh Thánh, Kinh Thánh trong cuộc đối thoại trường kỳ giữa Thiên Chúa và con người, một cuộc đối thoại từ từ trong đó Thiên Chúa ngày càng tỏ ra gần hơn. Chúng ta có thể ngày càng biết rõ tôn nhan, tiếng nói, bản chất của Chúa và con người học cách chấp nhận biết Thiên Chúa, nói với Thiên Chúa. Vì thế, trong những tuần này, khi đọc Kinh Thánh, chúng ta đã tìm hiểu từ Kinh Thánh, từ cuộc đối thoại trường kỳ ấy, xem làm sao để tiếp xúc với Thiên Chúa.

Còn một ”môi trường” quí giá khác, một nguồn mạch quí giá khác để tăng trưởng trong việc cầu nguyện, một nguồn nước hằng sống có liên hệ mật thiết với nguồn Kinh Thánh. Tôi muốn nói đó là phụng vụ, là môi trường ưu tiên trong đó Thiên Chúa nói với mỗi người chúng ta, ở đây và trong lúc này, và Ngài chờ đợi câu trả lời của chúng ta.

Phụng vụ là gì?

”Nhưng phụng vụ là gì? Nếu chúng ta mở Sách Giáo Lý của Hội Thánh Công Giáo, – vốn là một trợ giúp luôn quí giá và không thể thiếu được mà chúng ta có thể đọc thấy rằng nguyên thủy, từ ”phụng vụ” có nghĩa là ”việc phục vụ của dân và mưu ích cho dân” (n.1069). Khi thần học Kitô giáo lấy lại danh từ này từ thế giới Hy Lạp, chắc chắn là người ta nghĩ đến Dân Mới của Thiên Chúa, được khai sinh bởi Chúa Kitô Đấng đã giang rộng hai tay trên Thánh Giá để nối kết con người trong an bình của Thiên Chúa duy nhất. ”Phục vụ cho dân”, một dân tộc không tự hiện hữu, nhưng được hình thành nhờ Mầu Nhiệm Phục Sinh của Chúa Giêsu Kitô. Thực vậy, Dân Chúa không hiện hữu do những liên hệ máu mủ, lãnh thổ, quốc gia, nhưng luôn phát sinh từ hoạt động của Con Thiên Chúa và từ sự hiệp thông với Chúa Cha mà Chúa Kitô mang lại cho chúng ta.

Ngoài ra, Sách Giáo Lý chỉ rõ rằng ”Trong truyền thống Kitô giáo, từ ”phụng vụ” có nghĩa là Dân Thiên Chúa tham dự vào công trình của Thiên Chúa”, vì Dân Chúa chỉ hiện hữu như là Dân của Chúa nhờ hoạt động của Thiên Chúa. Điều ấy chính sự phát triển của Công đồng chung Vatican 2 đã nhắc nhở chúng ta. Công đồng bắt đầu cách đây hơn kém 50 năm với việc thảo luận lược đồ về phụng vụ thánh. Sau đó Lược đồ này được long trong chấp thuận ngày 4-12-1963 như Văn kiện đầu tiên của Công đồng. Có lẽ một số người cho rằng sự kiện văn kiện về phụng vụ là kết quả đầu tiên của Công đồng là một điều tình cờ. Trong bao nhiêu dự án, văn kiện về phụng vụ dường như là văn bản ít gây tranh luận nhất, và chính vì thế, văn kiện này có thể là một sự tập luyện để học phương pháp làm việc của Công Đồng. Nhưng chắc chắn là, một điều thoạt đầu có vẻ là một sự tình cờ, đã tỏ ra là một sự chọn lựa đúng đắn nhất, kể cả khi xét về phẩm trật các đề tài và nghĩa vụ quan trọng nhất của Giáo Hội. Thực vậy, khi bắt đầu bằng đề tài ”phụng vụ”, Công đồng làm nổi bật một cách rõ ràng quyền tối thượng của Thiên Chúa, chỗ đứng ưu tiên tuyệt đối của ngài. Thiên Chúa đứng trước mọi sự: đó là điều mà chọn lựa của Công đồng muốn nói với chúng ta khi khởi hành từ phụng vụ. Nơi nào cái nhìn về Thiên Chúa không còn có tính chất quan trọng quyết định nữa, thì mọi sự khác sẽ mất hướng đi. Tiêu chuẩn cơ bản đối với phụng vụ là qui hướng về Thiên Chúa, để có thể tham gia vào chính công trình của Chúa.
”Nhưng chúng ta có thể tự hỏi: Đâu là công trình của Thiên Chúa mà chúng ta được mời gọi tham gia? Hiến Chế của Công đồng về phụng vụ thánh mang lại cho chúng ta 2 câu trả lời. Thực vậy, ở đoạn số 5 Công đồng dạy rằng công trình của Thiên Chúa là những hoạt động của Ngài trong lịch sử mang lại cho chúng ta ơn cứu độ, với tột đỉnh ở trong Cái Chết và Sự Sống lại của Chúa Giêsu Kitô; nhưng ở đoạn số 7, Hiến Chế này định nghĩa việc cử hành phụng vụ như ”công trình hoạt động của Chúa Kitô”. Trong thực tế, hai ý nghĩa này liên kết mật thiết với nhau. Nếu chúng ta tự hỏi ai cứu cuộc thế giới và con người, thì câu trả lời duy nhất là: Đức Giêsu thành Nazareth, là Chúa và là Đức Kitô, chịu đóng đanh và sống lại. Và Mầu Nhiệm Sự Chết và Sống lại của Chúa Kitô mang lại ơn cứu độ cho tôi được hiện thực hóa ở đâu? Thưa là ở trong hoạt động của Chúa Kitô qua Giáo Hội, trong phụng vụ, đặc biệt là trong Bí Tích Thánh Thể, làm cho hy tế của Con Thiên Chúa Đấng cứu chuộc chúng ta, được hiện diện; trong Bí tích Hòa giải, trong đó con người đi từ cái chết vì tội lỗi đến sự sống mới; và trong các hành vi bí tích khác thánh hóa chúng ta (Xc .O 5). Như thế, Mầu Nhiệm Vượt Qua với Cái Chết và Sự Sống lại của Chúa Kitô chính là trung tâm thần học phụng vụ của Công đồng.

Chúng ta hãy tiến thêm một bước và tự hỏi: sự hiện tại hóa Mầu Nhiệm Vượt Qua của Chúa Kitô có thể diễn ra thế nào? Chân phước Giáo Hoàng Gioan Phaolô 2, đã viết như sau nhân dịp kỷ niệm 25 năm Hiến Chế Thánh Công Đồng (Sacrosanctum Concilium): ”Để hiện tại hóa Mầu Nhiệm Vượt Qua, Chúa Kitô luôn hiện diện trong Giáo Hội của Ngài, nhất là trong các hoạt động phụng vụ. Vì thế, Phụng vụ là nơi ưu tiên để các tín hữu Kitô gặp gỡ Thiên Chúa và với Đấng mà Ngài sai đến, là Chúa Giêsu Kitô (Xc Ga 17,3)” (Vecesimus quintus annus, n.7). Theo cùng chiều hướng ấy chúng ta đọc trong Sách Giáo Lý của Hội Thánh Công Giáo: ”Mỗi việc cử hành bí tích là một cuộc gặp gỡ của con cái Thiên Chúa với Chúa Cha, trong Chúa Kitô và Chúa Thánh Linh, và cuộc găp gỡ ấy được diễn tả như một cuộc đối thoại, qua những hành động và lời nói” (n. 1153). Vì thế điều kiện đầu tiên để cử hành phụng vụ tốt đẹp là làm sao để việc cử hành này là cầu nguyện và đối thoại với Thiên Chúa, nhất là lắng nghe và đáp lại”.
ĐTC đặc biệt nhắc đến lời mời gọi của vị chủ tế trong thánh lễ trước kinh Tiền Tụng: ”Sursum corda”, chúng ta hãy nâng tâm hồn lên khỏi những mớ tơ vò của những bận tâm của chúng ta, những mong ước, lo lắng, sự chia trí của chúng ta. Con tim chúng ta, chính thẳm sâu tâm hồn chúng ta phải mở rộng ngoan ngoãn đối với Lời Chúa và mặc niệm trong kinh nguyện của Giáo Hội, để được qui hướng về Thiên Chúa nhờ chính những lời được nghe và nói. Cái nhìn của tâm hồn phải hướng về Chúa, Đấng đang ở giữa chúng ta: đó là thái độ cơ bản phải có.

Khi chúng ta sống phụng vụ với thái độ căn bản như thế, tâm hồn chúng ta như được đưa khỏi sức hút của trọng lực lôi chúng ta xuống, để nâng tâm hồn lên cao, lên cùng sự thật và tình thương, hướng về Thiên Chúa.
Và ĐTC kết luận rằng: ”Các bạn thân mến, chúng ta chỉ cử hành và sống phụng vụ một cách tốt đẹp nếu chúng ta ở trong thái độ cầu nguyện, nếu chúng ta không muốn làm cái gì đó, tỏ cho người ta thấy chúng ta, hành động mà thôi, nhưng chúng ta muốn hướng tâm hồn lên cùng Thiên Chúa và ở trong tư thế cầu nguyện, kết hiệp với Mầu Nhiệm Chúa Kitô và cuộc đối thoại của Chúa Con với Chúa Cha. Chính Chúa dạy chúng ta cầu nguyện, như thánh Phaolô đã quả quyết (Rm 8,26). Chính Chúa ban cho chúng ta những lời thích hợp để hướng về Chúa, những lời mà chúng ta gặp trong sách Thánh Vịnh, trong những đại kinh nguyện của Phụng vụ và trong việc cử hành thánh lễ. Chúng ta hãy cầu xin Chúa bản cho chúng ta ngày càng ý thức hơn điều này: Phụng vụ chính là hoạt động của Thiên Chúa và con người; kinh nguyện trào dâng từ Thánh Linh và từ chún gta, hoàn toàn hướng về Chúa Cha, trong niềm kết hiệp với Con Thiên Chúa làm người (Xc Sách Giáo Lý của Hội Thánh Công Giáo, n.2564)
Sau bài giáo lý trên đây, như thường lệ tên của các phái đoàn đã được giới thiệu lên ĐTC, bắt đầu là các nhóm nói tiếng Pháp, Anh, Đức, Tây Ban Nha, Bồ đào nha và các thứ tiếng khác.

Khi nói bằng tiếng Ý, ĐTC chào thăm 110 nữ tu dòng thừa sai Đức Mẹ Vô Nhiễm và các nữ tu dòng Cát Minh Thừa Sai đang nhóm tổng tu nghị. Ngài khích lệ các chị tiếp tục theo đuổi sứ mạng rao giảng Tin Mừng trong niềm trung thành với đoàn sủng của các vị sáng lập dòng.

G. Trần Đức Anh OP

Đức Thánh Cha tiếp kiến các dân biểu Dân Chủ Kitô

CASTEL GANDOLFO. Trong buổi tiếp kiến sáng ngày 22 tháng 9-2012 dành cho 110 tham dự viên khóa họp của Ban Chấp Hành phong trào Dân Chủ Kitô quốc tế, ĐTC tái kêu gọi bảo về gia đình và bênh vực sự sống con người.

Trong số những người hiện diện, có nhiều vị Đại biểu quốc hội đến từ các nước năm châu. Lên tiếng trong dịp này, ĐTC nhắc đến nhiều lập trường mà ngài gọi là ”ồn ào, nhắm mang lại những câu trả lời vội vã, hời hợt, ngắn hạn cho các nhu cầu căn bản và sâu xa của con người”. Tình trạng này làm cho người ta nghĩ đến lời cảnh giác của thánh Phaolô về thời đại mà ”người ta không còn chịu được đạo lý lành mạnh nữa.. và tự coi mình là thầy dạy, theo sở thích hay thay đổi của mình, từ chối lắng nghe chân lý, để đi lạc theo những huyền thoại” (2 Tm 4,3).

Trong bối cảnh xã hội như thế, ĐTC kêu gọi thực hiện sự phân định cần thiết, trong những lãnh vực sinh tử của con người: ”sự tôn trọng sự sống trong mọi giai đoạn, từ lúc mới thụ thai cho đến lúc chấm dứt tự nhiên – với những hệ luận là từ chối phá thai, làm cho chết êm dịu và chọn giống người tốt. Các nghĩa vụ này liên hệ tới nghĩa vụ phải tôn trọng hôn nhân, như một sự kết hiệp bất khả phân ly giữa một người nam và một người nữ, như nền tảng của cộng đoàn đời sống gia đình. Chính trong gia đình, dựa trên hôn nhân và cởi mở đối với sự sống mà con người cảm nghiệm được sự chia sẻ, sự tôn trọng và yêu thương nhưng không, đồng thời nhận được tình liên đới cần thiết, từ lúc còn là hài nhi cho đến khi bệnh tật, và tuổi già”.

ĐTC cũng nhấn mạnh rằng: ”Một sự tiến bộ đích thực của xã hội loài người không thể tách rời khỏi những chính sách bảo vệ và thăng tiến hôn nhân và cộng đoàn nảy sinh từ đó; những chính sách mà không những các quốc gia nhưng cả cộng đồng quốc tế có nhiệm vụ đề ra, để đảo ngược xu hướng ngày càng làm cho cá nhân bị cô lập, là nguồn mạch đau khổ và khô cằn cho cá nhân và chính cộng đoàn”.

ĐTC nhắc nhở rằng trách nhiệm như vừa nói trên đây đặc biệt là của những người nắm giữ vai trò đại diện. Được đức tin linh hoạt, họ có khả năng thông truyền cho các thế hệ tương lai những lý do để sống và hy vọng (GS 31).
Đầu buổi tiếp kiến, Ông Pier Ferdinando Casini, Đại biểu quốc hội Italia, thuộc Đảng UDC, Liên minh Phe Trung, cựu Chủ tịch Hạ viện Italia, đã đại diện mọi người chào mừng ĐTC. (SD 22-9-2012)

G. Trần Đức Anh OP

Đức Thánh Cha hỗ trợ các Giám Mục bênh vực gia đình

CASTEL GANDOLFO. Trong buổi tiếp kiến 32 GM Pháp sáng 21 tháng 9-2012, ĐTC bênh vực sự sống và gia đình đang bị đe dọa trong xã hội.

Chính phủ thuộc đảng xã hội tại Pháp hiện nay đang xúc tiến việc ban hành luật công nhận hôn nhân đồng phái và một số hình thức làm cho chết êm dịu. Nhiều người phê bình lập trường chống đối của Giáo Hội Công Giáo trong lãnh vực này là ”lạc hậu”.

Ngỏ lời với các GM Pháp thuộc đoàn thứ I trong số 3 đoàn lần lượt về Roma hành hương viếng mộ hai thánh Tông Đồ và thăm Tòa Thánh, ĐTC nhận xét rằng ”gia đình, vốn là nền tảng đời sống xã hội, đang bị đe dọa tại nhiều nơi, do một quan niệm thiếu sót về bản tính con người. Bảo vệ sự sống và gia đình trong xã hội không có gì là lạc hậu, nhưng đúng hơn, việc làm ấy có tính chất ngôn sứ vì nó có nghĩa là thăng tiến các giá trị giúp phát huy trọn vẹn con người, vốn được dựng nên theo hình ảnh giống Thiên Chúa (Xc St 1,26). Đó thực là một thách đố chúng ta cần phải đương đầu.”

Trong bài huấn dụ, ĐTC đặc biệt khích lệ các GM Pháp tiếp tục quan tâm đến đời sống tâm linh của các linh mục, đặc biệt giữa lúc các LM đang phải gánh thêm nhiều công việc mục vụ. Ngài nói: ”Đời sống thiêng liên của LM chính là nền tảng đời sống tông đồ của các vị và từ đó, bảo đảm cho sứ vụ của linh mục được phong phú.. Anh em hãy quan tâm cung cấp cho các linh mục những phương thế các vị cần có để nuôi dưỡng đời sống thiêng liêng và trí thức, cũng như tìm được sự nâng đỡ từ đời sống huynh đệ. Tôi chào mừng những sáng kiến anh em đã đề ra theo chiều hướng đó, như một sự kéo dài Năm Linh Mục, được đặt dưới sự bảo trợ của thánh Cha Sở họ Ars”.

Giáo Hội Công Giáo tại Pháp đang điều chỉnh lại các cơ cấu tổ chức. Về vấn đề này, ĐTC nhắc nhở rằng ”Việc giải quyết các vấn đề mục vụ giáo phận không thể chỉ giới hạn vào những vấn đề tổ chức, dù chúng quan trọng thế nào đi nữa. Có một nguy cơ là nhấn mạnh vào việc tìm kiếm hiệu năng bằng cách ”bàn giấy hóa việc mục vụ”, chú tâm tới các cơ cấu, việc tổ chức và các chương trình, do đó có thể có thái độ ”tự tham chiếu”, chỉ phục vụ cho các thành phần của các cơ cấu ấy mà thôi. Khi ấy các cơ cấu đó sẽ có ít ảnh hưởng trên đời sống của các tín hữu ít thực hành đạo.

ĐTC nói: ”Công việc rao giảng Tin Mừng đòi phải khởi hành từ cuộc gặp gỡ với Chúa, trong một cuộc đối thoại qua kinh nguyện, rồi tập trung vào việc làm chứng tá để giúp những người đồng thời nhận ra và tái khám phá những dấu chỉ về sự hiện diện của Thiên Chúa”.

ĐTC tỏ ra rất vui mừng vì việc Chầu Mình Thánh Chúa dành cho các tín hữu đang được đề ra tại Pháp. Ngài nói ”Tôi vui mừng sâu xa về điều này và khích lệ anh em làm sao để Chúa Kitô hiện diện trong Thánh Thể trở thành nguồn mạch và tột đỉnh của đời sống Kitô (Xc LG 11).

HĐGM Pháp bắt đầu về Roma hành hương, viếng mộ hai thánh Tông Đồ Phêrô Phaolô và thăm Tòa Thánh từ ngày 20-9-2012: nhóm thứ I thuộc vùng Tây Pháp. Hai nhóm kế tiếp sẽ về Roma ngày 12-11 và 3-12-2012, mỗi nhóm qui tụ các Giám mục thuộc 5 giáo tỉnh. (SD 21-9-2012)

G. Trần Đức Anh OP
 

Đức Thánh Cha tiếp kiến 120 Giám Mục mới

CASTEL GANDOLFO. ĐTC Biển Đức 16 khích lệ các GM giúp các tín hữu đào sâu đức tin và nêu gương nên thánh cho mọi thành phần dân Chúa.

Ngài đưa ra lời nhắn nhủ trên đây trong buổi tiếp kiến sáng ngày 20 tháng 9-2012, dành cho 120 GM thụ phong trong khoảng 12 tháng gần đây, đang tham dự khóa bồi dưỡng do Bộ Giám Mục và Bộ các Giáo Hội Công Giáo Đông Phương tổ chức tại Roma.

Ngỏ lời trong buổi tiếp kiến, ĐTC nhắc đến Năm Đức Tin sắp bắt đầu, nhân dịp kỷ niệm 50 năm khai mạc Công đồng chung Vatican 2 và 20 năm công bố Sách Giáo Lý của Hội Thánh Công Giáo. Ngài nói:

”Tôi khuyến khích anh em hãy dấn thân để nội dung nòng cốt của đức tin được trình bày một cách có hệ thống và mạch lạc cho tất cả mọi người theo lứa tuổi và bậc sống khác nhau của họ, để họ có thể trả lời cho những vấn nạn mà thế giới kỹ thuật và hoàn cầu hóa ngày nay đang nêu lên. Những lời sau đây của Vị Tôi Tớ Chúa, ĐGH Phaolô 6, vẫn luôn có tính chất thời sự. Người nói: “Cần phải rao giảng Tin Mừng cho văn hóa và các nền văn hóa của con người, không phải như để trang trí, như lớp sơn bên ngoài, nhưng phải rao giảng một cách sinh động, sâu xa, đến tận gốc rễ, luôn luôn đi từ con người và luôn trở về những quan hệ của con người với nhau và với Thiên Chúa” (Evangelii nuntiandi, 20).

ĐTC cũng khẳng định rằng ”Đức tin đòi phải có những chứng nhân đáng tin cậy, những người tín thác nơi Chúa và phó thác cho Chúa để trở nên 'dấu chỉ sinh động sự hiện diện của Đấng Phục sinh trong thế giới' (Porta fidei, 15). GM là chứng nhân đầu tiên về đức tin, tháp tùng hành trình của các tín hữu, bằng cách nêu gương sống trong sự phó thác tin tưởng nơi Thiên Chúa. Vì thế, để trở thành bậc thầy có uy tín và là sứ giả của đức tin, Giám Mục phải sống trước mặt Chúa, như là người của Thiên Chúa. Thực vậy, ta không thể phục vụ con người, nếu trước đó ta không phải là những người phục vụ Thiên Chúa”.

Sau cùng ĐTC nhắn nhủ các GM rằng: ”Sự dấn thân nên thánh của anh em đòi anh em mỗi ngày phải hấp thụ Lời Chúa trong kinh nguyện và nuôi sống mình bằng Thánh Thể, để kín múc từ hai bàn tiệc này nhựa sống cho sứ vụ. Ước gì đức bác ái thúc đẩy anh em gần gũi với các linh mục của anh em, với tình phụ tử, biết nâng đỡ, khích lệ và tha thứ. Các linh mục là những cộng tác viên đầu tiên và quí giá của anh em trong việc đưa Chúa đến cho con người và đưa con người đến cùng Thiên Chúa”.

ĐTC không quên nhắc nhở các GM gần gũi và nâng đỡ ngươi nghèo khổ, giúp đỡ các gia đình, người trẻ, chăm sóc các chủng sinh, để họ được huấn luyện về mặt nhân bản, tu đức, thần học và mục vụ, làm choi các cộng đoàn có được những mục tử trưởng thành và vui tươi, những người hướng đạo chắc chắn trong đức tin” (SD 20-9-2012).

G. Trần Đức Anh OP