Nếu chỉ nghe được tin tức từ những nhà bình luận nổi tiếng trên các phương tiện truyền thông thế tục, bạn có thể nghĩ Đức Thánh cha Bênêđictô XVI từ nhiệm vì ngài không thể làm tốt hơn trong việc chống tham nhũng trong Giáo hội. Những người theo dõi kỹ tin tức Công giáo thì biết rõ hơn điều này.

Trong phần đưa tin hôm 26-2, chúng tôi kêu gọi chú ý đến những phê bình của một thành viên trong ngoại giao đoàn Vatican, cho rằng Đức Bênêđictô đã sắp xếp cấp bậc của các giám mục Công giáo. Đức Tổng giám mục Miguel Maury Buendia nói Đức Thánh cha đã âm thầm yêu cầu nhiều giám mục từ chức. Đức tổng giám mục người Tây Ban Nha đã đưa ra khẳng định đáng ngạc nhiên như sau:

Đức Giáo hoàng này đã sa thải hai đến ba giám mục một tháng trên toàn thế giới do sổ sách kế toán trong giáo phận lộn xộn hay không thực hiện tốt kỷ luật.

Hai đến ba giám mục một tháng! Dường như con số đó quá cao. Có hàng ngàn giám mục trên thế giới và hàng tháng có một số thay đổi chức vụ. Nhưng đa số các vụ từ chức được văn phòng báo chí Vatican thông báo có kèm theo những lời giải thích đầy thuyết phục: trong hầu hết các trường hợp giám mục đó đã đến tuổi nghỉ hưu theo giáo luật là tuổi 75.

Đức Tổng giám mục Maury Buendia cho biết có vài trường hợp các giám mục không bằng lòng từ chức nhưng Đức Thánh cha vẫn sa thải họ và ngài tin chắc vào lý lẽ của mình. Vào tháng 4-2011, Đức Thánh cha cách chức giám mục giáo phận Pointe-Noire, Cộng hòa Congo, của Đức Giám mục Jean-Claude Makaya Loembe; tháng Năm năm đó ngài cách chức Đức Giám mục William Morris của Toowoomba, Australia. Năm ngoái ngài sa thải Đức Giám mục Francesco Micciché của giáo phận Trapani, Ý; và Đức Tổng giám mục Robert Bezak của tổng giáo phận Trnava, Slovakia. Trong những trường hợp này, không hề có nỗ lực che giấu những điều đã xảy ra: các vị giám chức này được cho thôi làm thừa tác vụ theo nguyện vọng riêng. Thế nhưng, mỗi năm, không phải mỗi tháng, có hai đến ba giám mục được thêm vào danh sách đó. Đức Tổng giám mục Maury Buendia dường như mang tội phóng đại quá mức.

Tuy nhiên, có thể mắc sai lầm khi vội vàng bác bỏ những khẳng định của vị giám chức người Tây Ban Nha. Gần như tháng nào Vatican cũng thông báo Đức Thánh cha đã chấp nhận một hay nhiều hơn một đơn xin từ chức của các giám mục theo điều 401(2) của Bộ Giáo luật: điều khoản cho phép giám mục từ chức nếu giám mục không còn thích hợp với chức vụ của mình "do bệnh tật hay vì một lý do quan trọng khác". Trong hầu hết các trường hợp, rõ ràng bệnh tật thực sự là lý do chính. Nhưng có bao nhiêu giám mục đã được thuyết phục từ chức vì "một lý do quan trọng khác"?

Thậm chí trong số các giám mục đã đến tuổi nghỉ hưu theo giáo luật, Đức Thánh cha có thể đã chọn lọc bớt. Một vị giám chức được yêu cầu nộp đơn xin từ chức khi đến ngày sinh nhật thứ 75; Đức Thánh cha không được yêu cầu chấp nhận đơn và thường thì Đức Bênêđictô để các giám mục tại chức thêm vài tháng trước khi chọn người thay thế họ. Nhưng có những trường hợp đơn xin từ chức được chấp nhận ngay. Tổng Giám mục Rembert Weakland mới bước qua ngày sinh nhật thứ 75 một vài tuần thì được cách chức tổng giám mục của tổng giáo phận Milwaukee; đối với Đức Hồng y Roger Mahony ở Los Angeles, thì chỉ sau vài ngày. Ngay trong tuần này, Đức Thánh cha vừa chấp nhận đơn xin từ chức của Đức Hồng y Keith O'Brien của giáo phận Edinburgh gần một tháng trước ngày sinh nhật thứ 75 của ngài.

Vì Vatican chỉ đăng các thông báo chiếu lệ, nhạt nhẽo trong mọi trường hợp, có thể chúng ta không bao giờ biết được có bao nhiêu giám mục đã rời bỏ chức vụ sớm hơn mong muốn. Nhưng cho dù con số này chưa đạt đến "hai hay ba giám mục một tháng", thì đó cũng không phải là chuyện nhỏ. Đức Giám mục Maury Buendia không phải là nhà quan sát duy nhất chú ý đến xu hướng này. Tháng Sáu năm ngoái, tập san Ý L'Espresso cung cấp danh sách tất cả các giám mục hình như đã được cho nghỉ làm thừa tác vụ, trong đó có hơn chục vị trong triều đại giáo hoàng hiện nay.

Phil Lawler

UCANEWS VN