SÁM HỐI VÀ LÀM VIỆC LÀNH

I. HỌC LỜI CHÚA

1. TIN MỪNG: Lc 13,1-9

(1) Cùng lúc ấy, có mấy người đến kể lại cho Đức Giê-su nghe chuyện những người Ga-li-lê bị tổng trấn Phi-la-tô giết, khiến máu đổ ra hòa lẫn với máu tế vật họ đang dâng, (2) Đức Giê-su đáp lại rằng: “Các ông tưởng mấy người Ga-li-lê đó tội lỗi hơn hết mọi người Ga-li-lê khác bởi lẽ họ đã chịu đau khổ như vậy sao? (3) Tôi nói cho các ông biết: “Không phải thế đâu ; nhưng nếu các ông không sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết như vậy”. (4) Cũng như mười tám người kia bị tháp Si-lô-a đổ xuống đè chết, các ông tưởng họ là những người mắc tội nặng hơn tất cả mọi người ở thành Giê-ru-sa-lem sao? (5) Tôi nói cho các ông biết: Không phải thế đâu. Nhưng nếu các ông không chịu sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết y như vậy”.(6) Rồi Đức Giê-su kể dụ ngôn này: “Người kia có một cây vả trồng trong vườn nho mình. Bác ta ra cây tìm trái mà không thấy, (7) nên bảo người làm vườn: “Anh coi, đã ba năm nay tôi ra cây vả này tìm trái, mà không thấy. Vậy anh chặt nó đi, để làm gì cho hại đất? (8) Nhưng người làm vườn đáp: “Thưa ông, xin cứ để nó lại năm nay nữa. Tôi sẽ vun xới chung quanh, và bón phân cho nó. (9) May ra sang năm nó có trái. Nếu không thì ông sẽ chặt nó đi”.

2. Ý CHÍNH:

Bài Tin mừng hôm nay gồm hai tư tưởng chính sau:

– NẾU KHÔNG SÁM HỐI THÌ SẼ PHẢI CHẾT: Khi ấy có một số người Ga-li-lê đã bị quân Rô-ma giết chết khi đang dâng lễ trong Đền thờ, và mười tám người khác ở Giê-ru-sa-lem đã bị tháp Si-lô-a đổ sập đè chết. Nhiều người cho rằng những kẻ đó là người xấu nên đã bị Chúa phạt. Nhưng Đức Giê-su lại quả quyết: Không phải như vậy! Nhưng nếu người ta không cấp thời sám hối thì tất cả cũng đều phải chết như thế!

– SÁM HỐI LÀ PHÁT SINH HOA TRÁI: Tội của cây vả trong bài dụ ngôn không phải là sinh ra trái chua độc hại, nhưng là tình trạng già cỗi không sinh hoa trái. Sở dĩ cây chưa bị chặt là nhờ người làm vườn xin chủ vườn khoan dung gia hạn thêm một năm. Nếu vẫn không ra trái thì bấy giờ sẽ bị chặt đi. Cũng vậy, mỗi chúng ta nếu không muốn bị tiêu diệt thì ngay bây giờ phải biết sám hối tội lỗi và làm các việc bác ái phục vụ tha nhân.

3. CHÚ THÍCH:

– C 1-3: + Người Ga-li-lê: Là những người Do thái sống tại miền Bắc có lòng yêu nước, đã nổi lên chống lại với quân Rô-ma đang cai trị. + Khiến máu đổ ra hòa lẫn với máu tế vật họ đang dâng: Câu chuyện xảy ra ngay trong Đền thờ Giê-ru-sa-lem, nơi giết chiên bò làm lễ vật dâng tiến Đức Chúa. Có lẽ những người Ga-li-lê này hành hương về Giê-ru-sa-lem và lợi dụng nơi tôn nghiêm để khích động dân chúng chống lại nhà cầm quyền Rô-ma. Nhưng họ đã bị Tổng trấn Phi-la-tô phát hiện, sai quân đến vây bắt và giết chết ngay trong Đền thờ, làm cho máu họ đổ ra hòa lẫn với máu các con vật mà họ vừa sát tế. + Các ông tưởng mấy người Ga-li-lê đó tội lỗi hơn hết mọi người Ga-li-lê khác, bởi lẽ họ chịu đau khổ như vậy sao?: Có lẽ người thuật lại câu chuyện muốn biết quan điểm của Đức Giê-su để coi Người có phải là Đấng Thiên Sai mà họ đang mong đợi hay không. Nhưng sứ mệnh của Đức Giê-su không phải làm Vua Mê-si-a theo nghĩa trần tục. Nên Người đã không cho biết quan điểm chính trị, mà cố tình lái vấn đề sang phạm vi tôn giáo. + “Không phải thế đâu. Nhưng nếu các ông không sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết như vậy”: Người ta thường cho rằng: đau khổ, bệnh tật và sự chết là hậu quả của tội lỗi đã phạm. Nhưng Đức Giê-su lại phủ nhận điều ấy. Theo Người những người bị giết kia không phạm tội nhiều hơn những người khác ở Ga-li-lê, nhưng đây là dịp để mỗi người suy nghĩ và hồi tâm sám hối, hầu tránh cho mình khỏi bị tiêu diệt giống như vậy (x. Ga 9,2-3).

– C 4-5: + Tháp Si-lô-a: Là ngọn tháp cao được xây trên đỉnh đồi ở phía Tây Nam thành Giê-ru-sa-lem. + “Mười tám người kia bị tháp Si-lô-a đổ xuống đè chết…”: Đau khổ và chết chóc không phải luôn là sự trừng phạt của Thiên Chúa về tội của loài người, nhưng là cơ hội để mọi người duyệt xét lại bản thân và hồi tâm sám hối hầu tránh khỏi bị tiêu diệt sau này. Chính vì thế mà Đức Giê-su đã tuyên bố: “Nếu các ông không sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết y như vậy”.

– C 6-9: + Một cây vả trồng trong vườn nho: Theo Cựu ước, cây vả tượng trưng cho dân Ít-ra-en (x. Gr 24,2-10), và vườn nho cũng ám chỉ dân này (x. Is 5,1-7).- Đã ba năm nay tôi ra cây vả tìm trái mà không thấy: Ba năm tương ứng với thời gian giảng đạo của Đức Giê-su. Dân Ít-ra-en được Người ưu tiên rao giảng Tin mừng Nước Trời, nhưng họ lại từ chối tiếp nhận vì đã không tin Người là Đấng Mê-si-a Thiên Sai. + Người làm vườn đáp: “Thưa ông, xin cứ để nó lại năm nay nữa. Tôi sẽ vun xới chung quanh, và bón phân cho nó. May ra sang năm nó có trái. Nếu không thì ông sẽ chặt nó đi”: Khác với Tin mừng Mát-thêu (x. Mt 21,19) và Mác-cô (x. Mc 11,21), trong Tin mừng Lu-ca số phận của cây vả được xử khoan dung hơn. Do lòng kiên nhẫn của chủ vườn là Thiên Chúa, và nhờ lời cầu bầu của người làm vườn là Đức Giê-su, mà cây nho không sinh trái là các tội nhân, đã có thêm thời gian để sám hối. Sau đó nếu họ vẫn cứng lòng không hoán cải thì mới bị tiêu diệt.

4. CÂU HỎI:

1) Người Ga-li-lê trong Tin Mừng là những ai?

2) Tại sao mấy người Ga-li-lê lại bị quân Rô-ma giết chết trong Đền thờ? Tại sao Thiên Chúa quyền năng lại không can thiệp để cứu họ thoát khỏi bàn tay của quân thù?

3) Theo Đức Giê-su thì các tai ương hoạn nạn người ta gặp phải trong cuộc đời, phải chăng đều là hình phạt nhãn tiền của Thiên Chúa đã trừng phạt tội lỗi của họ?

4) So sánh đoạn Tin mừng Lu-ca hôm nay với hai Tin mừng Mát-thêu và Mác-cô thì số phận của cây vả trong Tin mừng nào được đối xử khoan dung hơn? Tại sao?

5) Phải chăng tội nhân có thể lợi dụng sự khoan dung ấy để không cần phải sám hối ngay và cứ tiếp tục phạm tội?

II. SỐNG LỜI CHÚA

1. LỜI CHÚA: “Nếu các ông không sám hối thì các ông cũng sẽ chết như vậy” (Lc 13,3).

2. CÂU CHUYỆN: GIÁ TRỊ CỦA CÂY VĨ CẦM

Trong một buổi bán đấu giá, người điều khiển chương trình cầm một cây vĩ cầm xấu xí và đã bị nứt nẻ. Ông ta nghĩ chẳng cần phải phí thời giờ sửa soạn cho cây đàn này làm chi. Ông giơ cây vĩ cầm lên và rao bán như sau: “Thưa quý vị, ai sẽ bắt đầu trả giá cho cây đàn này đây? Một đồng, hai đồng… Ai sẽ trả giá 3 đồng? À, một người đã trả ba đồng, rồi hai người trả ba đồng. Không còn ai nữa ư?”. Bỗng từ cuối phòng, một người đàn ông tóc hoa râm từ từ bước tới gần bục và cầm lấy cây đàn đang được rao bán. Ông ta lau sơ bụi bặm bám trên chiếc đàn cũ kỹ rồi siết lại các sợi dây đã bị lỏng. Sau đó, ông tấu lên một khúc nhạc thật êm dịu và ngọt ngào. Tiếng đàn nghe du dương thánh thót giống như bài ca của các thiên thần trên trời. Sau khi ngưng đàn, mọi người hiện diện đều nồng nhiệt vỗ tay tán thưởng. Sau đó, người bán đấu giá tiếp tục hỏi: “Bây giờ tôi phải định giá lại cây vĩ cầm có âm thanh rất tuyệt này bao nhiêu tiền cho xứng đây? Một ngàn… hai ngàn… Có ai chịu tăng lên ba ngàn không? À, một người chịu giá ba ngàn rồi. Hai người chịu giá ba ngàn. Và còn ai nữa không? Thôi dứt giá cây đàn là ba ngàn đô-la! Lúc đó một bé gái ghé sát bên tai mẹ và hỏi: “Sao lạ vậy hả mẹ? Tại sao cây đàn kia đột nhiên lại tăng giá lên gấp cả ngàn lần như thế hả mẹ?” Bấy giờ bà mẹ mới ôn tồn giải thích cho con gái cưng như sau: “Chính nhờ đôi tay tài hoa của ông nhạc sĩ kia mà cây đàn này đã tăng giá trị lên gấp cả ngàn lần đấy con ạ!”.

3. SUY NIỆM:

+ Nhiều người trong chúng ta đã đi sai đường lạc lối, đã từng phạm nhiều tội lỗi và bị người khác khinh dể, chẳng khác gì cây vĩ cầm cũ kỹ xấu xí kia bị đánh giá quá thấp. Thực vậy, chỉ cần một ly rượu mạnh, một tép Hê-rô-in, một số tiền bất chính… cũng đủ làm cho nhiều người lún sâu vào tội lỗi, khiến họ phạm từ trọng tội này đến tội ác khác, và cứ tái phạm lại không biết bao nhiêu lần! Nhưng nếu họ được Đức Giê-su chạm vào người thì chắc họ sẽ được ơn biến đổi, trở nên một tạo vật mới tốt đẹp của Thiên Chúa và xứng đáng được hưởng Nước Trời đời sau.

+ Mỗi lần xét mình xưng tội, chúng ta thường chỉ xét những tội đã làm hại kẻ khác, mà quên không xét những tội đã bỏ qua không giúp đỡ tha nhân. Như cây vả trong bài Tin mừng hôm nay tuy không sinh hoa trái độc hại, cũng không trực tiếp làm hại chủ vườn… nhưng tội của nó là không chịu phát sinh hoa trái trong thời gian lâu dài. Nhiều người chúng ta cũng vậy: Ta cảm thấy yên tâm khi thấy mình không cướp của giết người, không tà dâm ngoại tình, không dối trá lừa gạt… Nhưng ta lại quên không xét những tội khô khan nguội lạnh khi dự lễ đọc kinh, tội không quan tâm làm các việc tốt để phụng sự Thiên Chúa và phục vụ đồng loại, tội cố tình làm ngơ khi tha nhân đang cần trợ giúp, tội không chịu làm lợi thêm nén bạc đã được Thiên Chúa trao cho (x. Mt 25,18), không an ủi chia sẻ cơm áo cho những người đói khát và đau khổ (x. Mt 25,42)… Chính khi không làm điều tốt cho tha nhân là chúng ta đã để mặc cho sự gian ác hoành hành. Sống đạo không phải chỉ là năng đến nhà thờ dự lễ đọc kinh và tránh không phạm tội… nhưng còn là tích cực phát huy các điều thiện điều tốt. Thế giới hôm nay đang cần những chứng nhân, những người biết quên mình và sẵn sàng dấn thân, hy sinh phục vụ ích lợi của đồng loại.

+ “Phạm tội sẽ bị phạt”, “Gieo gió sẽ phải gặt bão” luôn là quy luật của loài người. Tuy nhiên, sở dĩ chúng ta dù đã phạm nhiều tội mà đến nay vẫn chưa bị trừng phạt, chính là nhờ lời Chúa Giê-su, như người làm vườn trong Tin mừng cầu bầu. Nếu ngay từ bây giờ chúng ta không cấp thời ăn năn sám hối bằng việc đổi mới đời sống và thực thi công bình bác ái thì chắc chắn chúng ta sẽ bị tiêu diệt khi giờ chết đến hay trong ngày Tận thế chung toàn nhân loại.

4. THẢO LUẬN:

1) Tội “Những điều thiếu sót” trong kinh “Tôi thú nhận” là tội gì?

2) Có khi nào bạn đã phạm tội khô khan cằn cỗi không chịu phát sinh hoa trái như cây vả trong Tin Mừng hay không?

5. NGUYỆN CẦU:

– LẠY CHÚA GIÊ-SU. Con thuờng hay đổ lỗi cho Thiên Chúa khi con gặp phải thất bại: Khi bị mất mùa, con đổ lỗi tại Trời không ban cho mưa thuận gió hòa. Khi một người con có ác cảm gặp tai ương hoạn nạn, con liền nghĩ họ đã bị Chúa phạt và như thế thật đáng đời! Nhưng hôm nay nhờ Lời Chúa soi dẫn, con sẽ không dám tiếp tục hiểu sai một chiều như thế nữa. Trong thực tế, con thấy rất nhiều người tốt lành thánh thiện nhưng vẫn thường gặp những tai nạn rủi ro. Ngay chính Chúa vốn là Con Thiên Chúa, là Đấng thánh thiện vô cùng, thế mà Chúa cũng từng chịu bao đau thương và cuối cùng chịu chết nhục nhã và bất công trên cây thập giá.

– LẠY CHÚA. Xin cho con lluôn nhận ra tình thương của Chúa trong mọi biến cố vui buồn của cuộc đời con. Con biết rằng: Sở dĩ Chúa để con phải đau khổ là để con có dịp sám hối và lập công để đền tội, hầu mỗi ngày nên tốt hơn. Xin cho con dù gặp những điều trái ý, vẫn luôn nhẫn nại chịu đựng để được cộng tác với Chúa đền tội bản thân con và đền tội cho mọi người. Xin cho con luôn phó thác tương lai cuộc đời con trong tay Chúa quan phòng, vì biết rằng: Tất cả những điều may lành hay rủi ro xảy đến cho con, đều không ngoài thánh ý Chúa muốn, được Chúa cho xảy ra để mưu ích cho phần rỗi đời đời của con.

X) HIỆP CÙNG MẸ MA-RI-A.

Đ) XIN CHÚA NHẬM LỜI CHÚNG CON.

Lm. ĐAN VINH